ท่านอาจารย์นที ภูผาธรรมตอบ

“…ไม่ใช่อันเดียวกัน
จิตเป็นผู้ไปปรุงแต่ง
จนเกิดการยึดมั่นในสิ่งที่จิตสร้าง
ปรุงแต่งมาจากขันธ์ห้า…”

ท่านอาจารย์นที ภูผาธรรม ตอบว่า

“…คือจะพิจารณาการนึกถึง
รู้สึกถึงความเป็นของเน่าเปื่อยผุพัง
เป็นลำดับไปภายในกาย
เห็นความเน่าเหม็นคละคลุ้ง
เห็นแล้วเห็นอีก ระลึกแล้วระลึกอีก
จนเบื่อกันไปข้างนึงแต่หากเพ่งเล็งมัน
จนเป็นความสงบลงไปก็ถือว่าเป็นกุศล
ต้องละได้ด้วยจะเป็นทางหลุดพัน
จนเบื่อหน่ายจริงๆ นี่จึงเรียกว่าเป็นอสุภะ…”

ท่านอาจารย์นที ภูผาธรรม ตอบ :

“…วิญญาณเป็นของไม่มีตัวตน
เมื่อได้สัมผัสอายตนะ 6 ก็ถึงจะมีความรู้สึกรับรู้ขึ้นมา
แต่เมื่อไหร่ที่เรารู้จักตัววิญญาณที่แท้จริง
จะใช้การรับรู้ผ่านทางนี้เพื่อให้เกิดสติ สมาธิ ปัญญา
ก็จะรู้ที่มาของวิญญาณ จะรู้ว่ามันจะดับไปด้วยจริงไหม
แต่หากเราใช้สติ สมาธิ ปัญญาก็จะเข้าไปควบคุม
การรับรู้ของวิญญาณผ่านอายตนะ
เพื่อให้เกิดปัญญาควบคุม
ให้อยู่ในเหตุผล ดี ชั่ว ถูก ผิด
จนเกิดเป็นผู้รู้จิตที่เป็นผู้รู้ตั้งมั่น
แทนที่จะเป็นตามอำนาจของมัน…”